Từ “Sợ Lửa” qua “U Hoài”, người ta thấy Doãn Quốc Sỹ không ngừng vùng vẫy giữa cái hữu hạn và cái vô cùng những điều kiện của đời người – và ông đã vững để khởi tạo một thế giới riêng – điều kiện của một nhà văn – mà nghệ thuật dưới ngòi bút ông (nhất là hành văn) đã không phản nghịch ông. MỸ LÝ (Thế Hệ số 4 tháng 10, 1957)

Đây là một sáng ý của Út - Doãn Hương

Văn - nhạc đồng hành trong các tác phẩm DQS

Nguyên tác: The Last Unicorn - Tác giả: Peter S. Beagle - Doãn Quốc Sỹ dịch và giới thiệu. … Kỳ lân, lý tưởng chân thiện mỹ, nay với người đời chỉ còn là một huyền thoại thôi hay sao? Có thực người đời ngày nay sa đọa đến nỗi không những quay đi, mà còn cười mũi vào những gì là lý tưởng chân thiện mỹ, nhìn con kỳ lân cuối cùng mà cho là con ngựa cái trắng? Biết kính trọng kỳ lân, mỉa mai thay, lại là lũ gà, vịt, ngan, ngỗng, và bất kỳ con vật lớn nhỏ nào. Nhận được ra kỳ lân chỉ có mấy người: Schmendrick và Molly vốn yêu kỳ lân; Bà Má Định Mạng và Vua Haggard, kẻ thì muốn dùng kỳ lân như phương tiện, kẻ thì muốn độc quyền kỳ lân. Thoạt vào truyện, quả tình, chúng ta có cảm tưởng như thế giới ngày nay hết chỗ cho kỳ lân, sau đó mới hay chẳng phải thế đâu. Mê có thể trải nhiều kiếp, nhưng ngộ có thể chỉ trong sát na liền. Thiện – Ác, Phúc – Tội chẳng hai! Như nước kia, gió thổi động thì thành sóng, gió dứt, sóng vẫn là nước, cũng là ý trong Pháp Bảo Đàn kinh mà ra. Nhưng tuổi trẻ nào

Mặc những ai đốt đuốc lý trí đi tìm Thượng Đế chúng tôi sống với Thượng Đế ngay trong lòng. Mặc ai đem cái hữu hạn nhốt cái vô cùng, chúng tôi sống cái vô cùng trong cái hữu hạn. Chúng tôi đã chiến đấu hàng ngàn năm với khối người vĩ đại phương Bắc. Họ chém đầu của một Trần Bình Trọng để làm xuất hiện không biết bao nhiêu Trần Bình TRọng khác trong Đoàn Quân Phụ Tử Việt. Họ hủy diệt văn hóa chúng tôi bằng cách san thành bình địa những đền đài miếu mạo, phá hết bia lăng, thu đốt sách. Duy có một cái họ không phá nổi: Năng lực sáng tạo của chúng tôi.

...Mặc dầu tuổi bố đã 95 rồi nhưng vẫn khoẻ mạnh lắm. Hằng ngày sáng sáng bố và cô chú Phong Quý vẫn cùng đi bộ quanh vùng khoảng một giờ, vì vậy sức khoẻ của bố vẫn tốt lắm và trí tuệ sáng suốt không lẩm cẩm quên quên nhớ nhớ!...

NGỌC HOÀNG (cất tiếng riễu cợt) – Ha ha! Vũ trụ vô tri! Trái cây đau khổ sẽ cho họ biết linh hồn nhỏ bé của họ chỉ có thể tìm thấy thảnh thơi khi biết hòa vào hồn mênh mông của vũ trụ mà họ tưởng là vô tri.

Có thể Thần Thoại Việt Nam là một thành phần của Thần Thoại lớn gồm cả các sắc tộc miền núi như Mường, Mèo, Thái, Mán, Khả, Lô-Lô… có nghĩa là tất cả những sắc dân quy tụ trong khoảng địa bàn từ miền Nam núi Ngũ Lĩnh đến cao nguyên Trấn Ninh, phía Nam Hoành Sơn.